DE NUENENSE TOREN

Afbeelding invoegen
 
Afbeelding invoegen 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zou het een idee zijn om in Nuenen de oude toren, welke Vincent van Gogh 35x tekende of schilderde, te herbouwen? 
 

Deze door blikseminslagen getroffen en ongeveer 30 meter hoge kerktoren staat kadastraal in de gemeente Nuenen, sectie – E 597 en is afgebroken in november 1884.
Ook in 24 brieven schrijft hij over de toren en het kerkhof, zelfs tot in 1890 het jaar van zijn dood, vanuit Auvers waar hij ook een zeer beroemd kerkje schilderde en wat hem aan het "noorden" her-innerde.
Het lijkt me hoogst interessant als toeristisch en geschiedkundige attractie met historische waarde, maar ook multifunctioneel als theater en creatieve expositieruimte te exploiteren voor evenementen.
Natuurlijk ook  mooi dat we er nog zoveel van weten, zoals de topografische ligging.
 
En Vincent heeft ook de afbraak, die begonnen was in mei 1885, geregistreerd en de verkoping van 2e hands materiaal vastgelegd voor ons. 
 
 
Zelfs vele namen van Nuenenaren en hun functies van die tijd zijn herkenbaar en beschreven en daardoor vereeuwigd.
In zijn Nederlandse periode zijn de torenschilderijen iconisch bijna zo net belangrijk en beroemd als "de Aardappeleters”. 
 
In het boek van Ton de Brouwer is uitvoerig ingegaan op de geschiedenis van deze toren, welke hem sinds 1979 had beziggehouden.
Hij geeft daarbij ook de namen van de slopers, hoeveel ze per uur verdienden en hoe lang ze aan het werk waren en wie de kopers waren van het sloopmateriaal en wat ze daarvoor moesten betalen.
Zelfs dat Francis van Engeland een ladder kocht, zette Vincent op een tekening maar ook de veldwachter en burgemeester.
Blijkbaar had Vincent van Gogh een fascinatie voor de toren die je vanuit de pastorie en tuin aardig kon zien.
 
Ook zie je de toren afgebeeld door de raampjes van een wever die toen een paar huisjes verderop woonde op Berg 22 (JH500). 
 
Vincents tijdelijke  geliefde en buurvrouw Margot Begemann heeft een torenschilderij (JH459) geschonken gekregen van hem.
Nadat hij erachter was gekomen dat ze via iemand anders de opdracht ervoor  had gegeven voor 20 gulden, maar het geld weigerde hij.
 
In de brieven van Vincent aan Theo en anderen komt de beschrijving heel vaak voor.  
 
De oude fundamenten liggen er nog, zoals van de steunberen want die zijn nooit geruimd.
De archeologische opgravingen van onze Stadsarcheoloog Nico Arts en zijn team hebben dat alles prachtig vastgelegd. en is door de "Van Gogh Village Stichting" prachtig vastgelegd en gemarkeerd door op de contouren, met behulp van schanskorven, dat zichtbaar te maken.
 
Het kan niet zo geweldig duur zijn om de toren te herbouwen op basis van zoveel historisch beeldmateriaal en met een goed businessplan moet de investering terug te verdienen zijn. Het zou een geweldige attractie zijn met gebruikers nut om alle werken en geschriften van Vincent over deze toren te exposeren en uit te stallen voor de bezoekers die wel van heinde en verre zullen komen. 
Er zijn niet veel van dat soort imposante "landmarks".
 
Het kerkhofje met het graf van vader Theodoor zou ook wat meer aandacht verdienen, want met Vincent heeft hij het niet gemakkelijk gehad.
 
De bebouwing rondom zijn nu moderne woonwijken, dus die zouden het misschien niet zo op prijs stellen om een hoge toren in hun nabijheid te hebben. 
 
Het kerkhofje is nu een oase van rust  en men moet een sleutel gaan vragen om dat te bezoeken.
Om daar toch even te mijmeren vanaf de plaatsen die Vincent tekende is wel een moment om stil van te worden en kan men wegdromen alsof de toren er nog stond zoals bijna 128 jaar geleden. 
 
Optie 2 
Er is natuurlijk ook altijd de mogelijkheid om de toren te visualiseren met behulp van een lichtgewicht buizenframe en zodoende de bouwconstructie zichtbaar te maken in 3-d.
Het is dan een geheel transparante manifestatie van de toren en te plaatsen op de huidige schanskorven. Het is dan alleen mogelijk om openluchtactiviteiten te organiseren, maar men krijgt wel een idee van de monumentale toren. 
Zie tekening hierboven.
 
PS
Zelf heb ik een stuk puin van een oude baksteen als souvenir bewaard ter herinnering aan de bewuste toren en aan Vincent van Gogh.
 
Peter Nagelkerke, mei 2013.
 

 
  • Bronnen
  • Brieven van van Gogh;
  • Van Gogh in Brabant;
  • De oude toren en van Gogh in Nuenen, Ton de Brouwer isbn 9062166202;
  • Alle schilderijen Taschen;
  • Van Gogh en zijn weg/het complete werk, Jan Hulsker.